Ο Άη Γιώργης είναι για τους νεοέλληνες περίπου ότι ο Ηρακλής για τους αρχαίους. Από τα βυζαντινά χρόνια σκοτώνει εχθρούς, δράκοντες και φίδια, ανάλογα με τις επιταγές και τις παραλλαγές των λαϊκών μύθων που τον θέλουν συχνά πρωταγωνιστή. Με ελληνικές ρίζες, το όνομα Γιώργος είναι η σύγχρονη εκδοχή του Γεώργιος. Tο όνομα φέρεται να έχει αρχαιοελληνικές ρίζες, αφού η λέξη «γεωργός» αναφέρεται στον Αριστοφάνη και, σύμφωνα με τις αρχαιοελληνικές πηγές, αποτελούσε επιθετικό προσδιορισμό του Δία («Ζευς Γεωργός»), καθώς μέσα στα καθήκοντά του ήταν και η προστασία των σοδειών. Προέρχεται από τις λέξης γη+έργο, «γεωργός», αυτός δηλαδή που δουλεύει τη γη.
Saint George – 1417
Coming from the Church of Orsanmichele
(Guild of Armourers and Swordmakers)
Άλλες όμως ιστορίες και μύθοι τον συνδέουν όχι με το έργο αλλά με την οργή (γη+οργή) και αυτός είναι ένας ακόμη λόγος που τόσο στη δυτική όσο και στην ανατολική παράδοση, ο άγιος θεωρείται πολεμικός και προστάτης του πεζικού. Γι αυτό και τον βρίσκουμε να κοσμεί βασιλικά λάβαρα και σημαίες ή θυρεούς κρατών.
Έτσι, δημιουργήθηκαν παραδόσεις γύρω από το όνομά του, με κυρίαρχη αυτή της νίκης εναντίον του δράκοντα που φυλούσε το νερό μιας πηγής στη Λιβύη. Το θηρίο, σύμφωνα με αυτό το μύθο, άφηνε νερό να κυλήσει μόνο όταν έβρισκε κάποιον άνθρωπο να φάει και οι κάτοικοι της περιοχής όριζαν με κλήρο το θύμα. Ο κλήρος έφερε και τη σειρά της βασιλοπούλας της περιοχής, την οποία και έσωσε ο Άγιος Γεώργιος, λογχίζοντας τον δράκο. Βέβαια η σύνδεση του Αγίου Γεωργίου με νερά πηγών και τον ίδιο ως απελευθερωτή ( που αφήνει το νερό να τρέξει, να ξεδιψάσει η γη κι ο κόσμος ) τη συναντάμε σε πολλές παρόμοιες ιστορίες ανά τον κόσμο και έχει περισσότερο να κάνει με την ανάγκη των ανθρώπων για εξαγνισμό μετά από μια περίοδο βαρύ πένθους ή χειμώνα. Το τρεχούμενο νερό είναι κατ εξοχήν σύμβολο καθαρμού και σχετίζεται με τις εξαγνιστικές τελετές για τον ερχομό της Άνοιξης. Οι Ρωμαίοι ονόμασαν αυτόν τον τέταρτο μήνα του χρόνου από το λατινικό aperio που θα πεί “ανοίγω” και καθόλου τυχαία ο Απρίλιος είναι ο γενέθλιος μήνας του Αγίου.
Η παράδοση του ιππέα Αγίου Γεωργίου που σκοτώνει τον δράκοντα έχει εξόφθαλμες ομοιότητες με την ιστορία του μυθικού Βελλεροφόντη, γιου του Ποσειδώνα και της βασίλισσας της Κορίνθου, ο οποίος δάμασε τον Πήγασο και ανέλαβε να σκοτώσει την Χίμαιρα, το τέρας που ξερνούσε φλόγες και ταλαιπωρούσε τους κατοίκους του βασιλείου της Λυκίας. Ο νεαρός Βελλεροφόντης κατάφερε να σκοτώσει το θηρίο με το δόρυ του.
Ο Άγιος Γεώργιος έχει υπάρξει πηγή έμπνευσης για πολλούς καλλιτέχνες ανά τους αιώνες και αναρίθμητες είναι οι εκκλησίες, Καθολικές κι Ορθόδοξες που είναι αφιερωμένες σε αυτόν.
Από τις πιο ενδιαφέρουσες και ίσως όχι τόσο γνωστές περιπτώσεις είναι ο Άγιος Γεώργιος των Ελλήνων (San Giorgio dei Greci), η ορθόδοξη εκκλησία της Βενετίας, στη συνοικία Καστέλο. Στο θόλο της εκκλησίας υπάρχει τοιχογραφία της Κρίσεως (1589-93) από τον Τζιοβάνι Κύπριο. Το εικονοστάσιο έγινε από τους Κύπριος, Τομάσο Μπάθας, Μπενεντέτο Εμπόριος και τον Μιχαήλ Δαμασκηνό. Ο Εμμανουήλ Τζάνες φιλοτέχνησε τις τοιχογραφίες των Αγίων Συμεών και Αλυπίου, των ερημιτών.
“Με καλλιέργεια (Χριστού γεώργιον) και αγώνα να μάχεσαι τις ερπετόμορφες σκιές, να γίνεσαι φως, να εξολοθρεύεις τους δράκους, να λεφτερώνεται η ψυχή, να παλεύεις τους φόβους που σταματάν κάθε προσπάθεια, να’ σαι καβάλα στ’ άλογο στην πεζότητα του κακού”.
Διαβάστε περισσότερα για τον Άγιο Γεώργιο, σε αυτό το πολύ περιεκτικό ποστ από την Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας και Πολιτισμού https://argolikivivliothiki.gr/2011/05/09/san-giorgio/
artistokratissa 